Büyük hakan Cengizhan'ın oğlu Joşıhan avlanırken hayatını kaybeder.

Oğlundan habersiz kalan Cengizhan, onun öldüğünü sezer ve "kim bana bu acı haberi söylerse onun boğazına kurşun dökeceğim" der.

Cengizhan'ın hiddetinden korkan yakın askerleri Cengizhan'a bunu söylemeyi cesaret edemezler.

Cengizhan tüm acısını halktan çıkarmaya başlar, zulmeder.

Bu eziyete bir son vermek için Kerbuğa Küyşi isimli halkın sevdiği bir kişi, Cengizhan'ın huzuruna çıkar.

Cengizhan bildiği herşeyi saklamadan anlatmasını söyler. Kerbuğa da bildiklerimi ben değil dobra anlatsın der.

Dombrasını çalmaya başlayan Kerbuğa, Cengizhan'ın katılığını, acımasızlığını, halkın mağruz kaldığı zulmu ve Joşıhan'ın ölümünü avcılık hayatını anlatır.

Cengizhan ezginin tamamını dinler ve Kerbuğa'nın boğazına kurşun dökülmesini emreder.

Ancak Kerbuğa acı gerçeklerin kendisi değil, Dombrasının ağzından çıktığını söyler.

Zekası sayesinde Cengizhan'ın gazabından kurtulur ve kurşun Dombranın gövdesine dökülür.

Çünkü Cengizhan iyi ya da kötü vaadettiği hiçbir sözden dönmez.

Kurşunun sıcaklığına dayanamayan dombranın bir kaç teli kopar ve önceden altı telli olan dombra bugünkü iki telli halini alır ve yüzyıllar boyu iki telli haliyle kullanılır.

DOMBRA ŞARKISININ SÖZLERİ

Kara kıs avulumga kelgende

Kültüldegen kar yerge tüsgende

Dombıramdı alarman

Yürek sazım çalarman

Kaygırgandı eş aytbam

Dombıra sazım estgen ataylar

Manesine es bergen anaylar

Estgenine oy berip

Yüreklerge ses berip

Köz yastı kızganmaslar

Nogaydın kaygı sansız kününde

Batirler yuklamagan kününde

Yüreklerin kötergen

Sogıslarda küş bergen

Köptü körgen Dombıra…

DOMBRA ŞARKISI GÜNÜMÜZ TÜRKÇE KARŞILIKLARIYLA

kara kıs avulumga kelgende / kara kış köyüme gelende

kültüldegen kar yerge tüsgende / lapa lapa kar yere düşende

dombıramdı alarman / dombıramı alırım

yürek sazım çalarman / yürek sazımı çalarım

kaygırgandı eş aytbam / kaygılarımı hiç söylenmem.

dombıra sazım estgen ataylar / dombıra sazımı işiten babalar

manesine es bergen anaylar / manasına kulak veren analar

estgenine oy berip / işittiğini akıl yorarak,

yüreklerge ses berip / yürekleri titreyerek

köz yastı kızganmaslar / göz yaşlarını esirgemezler.

nogaydın kaygı sansız kününde / nogayların derdi sayısız,

her gününde batirler yuklamagan kününde / yiğitlerin uyumadığı günlerde yüreklerin kötergen /

yüreklerini cesaretlendiren

sogıslarda küş bergen / savaşlarda güç veren

köptü körgen dombıra/ görüp geçirmiş dombıra