Tabakhaneye Bok YetiÅŸtirmek….

Osmanlı döneminde deri tekeli Safranbolu da idi Tabaklanmayan deriyi satanlardan, o dönemin tüccarları alışveriş yapmazlardı.

O dönem çok para kazanan Safranbolu’lu iÅŸ adamları Köşkler, konaklar ve 99 odalı evler yaptırmış, bazı evlerin içine çeÅŸme dahi getirilmiÅŸtir.

Safranbolu’da taze köpek dışkısı için tabakhanelerde yaygın olarak binlerce köpek beslenirmiÅŸ. Ham deri, kıllardan, yaÄŸ ve et tabakalarından mekanik olarak temizlendikten sonra kimyasal olarak iÅŸlendiÄŸi “sama” safhasında, taze köpek dışkısı enzimlerine ihtiyaç duyulduÄŸundan, tabakhanelerin olduÄŸu yerleÅŸim yerlerinde çoluk çocuk ellerinde teneke maÅŸrapalar, köpek dışkısı toplarlar harçlıklarını çıkarırlardı… ”

Sama işlemi ancak dumanı tüten taze dışkı ile yapılabildiğinden koşa koşa tabakhanelere yetiştirirlermiş.

Hayvanların derilerinin işlendiği atölyeler köpek dışkısı için yanar tutuşurlarmış. Çünkü bir tek taze köpek bokunda bekletilen deri yumuşacık, kıl köklerinden arınmış, gözenekleri açık, ince, homojen, yani kaliteli olabilirmiş. Bu nedenle köpek çiftlikleri kurulmuş.

Binlerce köpek beslenmiş, üretilmiş ve hatta köpeğin dışkısını sıcak ve kurumadan yetiştirmek için sistemli bir iş örgütlenmesi kurulmuştur.

Bugün bu tür dericilik tamamen ölmüş olup, yapay olarak yani kimyasallarla da aynı sonuç elde edilmeye başlanınca köpeklerin de, dışkı toplayıcıların da pabucu dama atılıvermiş.

Tabakhaneye bok yetiÅŸtirmek de yeni kuÅŸakların nereden geldiÄŸini bilmediÄŸi, merak ettiÄŸini de sanmadığım bir deyiÅŸ olarak belki de içinde bok kelimesi geçtiÄŸinden günümüze kadar gelebilmiÅŸ…

Safranbolu’da deriyi iÅŸleyip kullanılabilir hale getiren meslek erbabına;
“Dabbak mısın; it bokuna muhtaçsın” denirmiÅŸ..

​