ceo’luğunu saygıdeğer iş insanı gustavo ”gus” fring’in üstlendiği, amerika’nın 6 farklı eyaletinde tam 14 şubeye sahip, ””lezzetli bir şeyin her zaman pişirildiği yer, los pollos hermanos” mottosuyla fast food sektörünün öncülerinden olan, los pollos hermanos restoranının albuquerque şubesinin yıllık net kar marjı hesaplaması.
los pollos hermanos, fast food market pazarında çok eski olmasa bile, özellikle güney eyaletlerinde oldukça bilinen ve tanınan bir lezzet. hatta, walter white’ın bacanağı ajan hank schrader’ın los pollos hermanos için ”bu var ya kfc’den bile daha lezzetli” demesi gerek yerel halkın, gerekse albuquerque polis teşkilatının los pollos hermanos’un çıtır tavuklarını ne kadar sevdiğini göstermektedir. aslında, tek bir şubenin net kar marjı oranını hesaplamış olmam, daha önceki beyin yakan hesaplamalarımla karşılaştırıldığında, kolaya kaçıyormuşum gibi görünebilir. ancak, yanılıyorsunuz. zira, bu şube dışında diğer şubelerin hemen hemen hiçbirinde detaylı bilgiler bulunmamakta. yine tek bir şubeye yoğunlaşırsam, hesabın daha doğru olacağı düşüncesindeyim.
şubesinin lokasyonuna baktığımızda:
şehir, new mexico eyaletinin en büyük şehirlerinden biri. 2006 yılı nüfus sayımlarına göre takriben 500 bin civarı bir popülasyona sahip. şubenin bulunduğu yer ise, şehir merkezinden biraz daha uzak bir yerleşke içerisinde. şubenin, dizide verilen adresini incelediğimde, alban hills tepesi civarında, coors ana caddesine yakın bir yerde konumlandığını görmekteyim. bölgenin yerel nüfus idarelerinin sitelerini incelediğimde 20-25 bin kişinin ikamet ettiği bilgisini öğrenmiş bulunuyorum. bu, los pollos hermanos’un sadece kendi bulunduğu bölgesinde hitap edebileceği maksimum müşteri potansiyeli demek oluyor.
bölgenin sosyoekonomik durumu üzerine:
yine, bölgedeki meslek kollarını incelediğimde, genelinin minimum maaş yani asgari ücretle çalışan işçi sınıfının hakim olduğu görülmekte. bu da bizlere, halkın lüks restoranlar yerine, karınlarını hem lezzetli hem de ucuza doyurabileceği restoranları yönelebileceği yönünde çok ciddi fikirler vermektedir. zira, saatte 7.5 dolar kazanan bir adam, gidip de 40-50 dolar bir yemeğe veremez. işte, burada çıtır mı çıtır tavukları, sıcak mı sıcak patates kızartmaları olan, hem kalite hem de ucuz olan los pollos hermanos devreye giriyor.
çalışılan gün sayısını incelediğimizde:
şubenin 1 yıllık yani 365 günlük kar hesaplamasını yapacağımız için, şubenin açık kaldığı gün sayısını bulmalıyız. bunu da amerika’daki 1 yıllık iş takvimi üzerinden yapacağız. 1 yıl içerisinde toplam 12 gün resmi tatilleri var. buna resmi ve dini bayramlar dahil. bu durumda, los pollos hermanos 353 gün çalışma takvimine sahip olacaktır.
gus fring, disiplinli ve çalışan bir iş adamı olduğundan dolayı, şubenin çalışma saatlerini incelediğimizde, pazar günleri dahil haftanın 7 günü açık olduğunu görüyoruz. detaylandıracak olursak:
pazartesi-perşembe: sabah 7 akşam 10
cuma-cumartesi: sabah 7 gece 12(ancak, cuma günü, gece 1’e kadar arabalara servis var)
pazar: sabah 9 akşam 7
albuquerque şubesinin resmi mesai saatleri bu şekilde olup, haftalık mesai saatlerinin toplamı ise 108 saat yapmaktadır. ancak, büyük bir ihtimalle vardiya usulü çalıştıklarını düşünecek olursak makul bir çalışma saati diyeceğim de, gene de fazla.
restoranın iç hacmi ve kapasitesine değinecek olursak:
restoranın içindeki masa sayısına ulaşabilmek adına, restoranın iç kısmının gösterildiği birkaç bölümü açıp izledim. restoran l mantığı güdülerek, daha çok masalarını cam tarafına konumlandırmışlar. ben yaklaşık cam kenarında 6 tane masa sayabildim. yine iç taraflarda, karakterlerin kasiyerlere yürürken gösterdikleri yerde, restoranın orta ve daha çok iç kısmını incelediğimde ise, 7 tane masa saydım. kör noktada kalan yerler içinse yanılma payı bırakarak 2 tane ilave masa ekledim. ve toplamda restoranın içinde 15 masa mevcut. çevremdeki herhangi bir sıradan tek katlı fast food restoranını incelediğimde 12-13 masa olduğunu gözlemleyerek, masa sayısının doğruluğunun sağlamasını yapmış bulunuyorum.
çalışan elemen sayısına bakalım:
restoran müdür dahil olmak üzere, tam 10 kişiye istihdam sağlamaktadır. yine, los pollos hermanos zincirinin en karlı işletmesi olduğundan ötürü, gustavo fring sıkça şubeyi denetlemekte ve kontrol etmektedir.
restoranın menü ve ürün portföyüne değinmek gerek:
hank’ın en iyi arkadaşı gomez’in sabah kahvaltısı için los pollos hermanos’a gittiği bölümde, 5 çeşit omlet seçeneği olduğunu görmemizi sağlayan bir menü vardı. yine, restoranın erken saatlerde açılması, sadece sıradan bir fast food zinciri değil, aynı zamanda sabah işe gidenlere veya kahvaltı yapmadan evden çıkanlara sıcak, taze kahvaltı imkanı sunduklarını gösteriyor. ancak, tam bir menü ve ürün detayı gösteren bir bilgi bulunmamakta. ancak, gelen müşterilerin %85’lik kısmının los pollos hermanos’un meşhur tavuklarını yemeye geldiklerini söyleyebiliriz. ne de olsa sundukları ve öne çıkardıkları lezzetler bu yönde. bu bizim biraz daha işimizi kolaylaştıracaktır.
şimdi gelelim müşteri sayısını bulmaya:
restoranın bulunduğu lokasyonun 25 bin kişilik bir yer olduğunu söylemiştim. ancak, çevredeki tek fast food lokantası tabii ki de los pollos hermanos değildir. biz bu 25 binin 12.500’ü vegan veya farklı restoranlardan yiyor olarak kabul edeceğiz. geri kalan 12.500 kesimin ise en azından günde 1 defa los pollos hermanos’a uğradığını düşüneceğiz.
fizibilite, arge tamam olduğuna göre, işin matematik kısmına geçebiliriz:
restoranın mesai saatlerinin uzunluğundan yola çıkarak, restorana gelen müşteri sayısını günlere göre dağıtacağız.
pazartesi- perşembe günleri bu 12 bin 500 kişinin – 1.500’ü
restorana uğrasın
cuma- cumartesi mesai saatlerinin daha yoğun olduğu günde ise bu 12.500 kişinin 3.000 kişisi uğrasın
pazar günleri diğer günlere görece daha mesai saatinin durağan olduğu günde ise toplam 500 kişi uğrasın
(yukarıdaki müşteri sayıları verilerken, her bölümün günde en az bir defa uğradığı varsayılarak hesaplanmıştır.)
haftalık toplam müşteri sayısını bulalım:
1.500+1.500+1.500+1.500+3.000+3.000+500= 12.500 yani restoranın haftalık müşteri sayısı 12.500’dür.
toplam haftalık müşteri sayısını günlere göre bölecek olursak:
pazartesi- perşembe: 6.000
cuma- cumartesi: 6.000
pazar: 500
şimdi, müşteri sayısına ulaştığımıza göre bu müşterilerin ne yiyeceğini bulalım. restoranın en meşhur yiyeceğinin çıtır tavukları olduğunu söylemiştim. bu durumda ilk 6 bin kişiye tavuk menü ve içecek, diğer 6 bin kişiye hem tavuk menü, hem hamburger iki içecek, diğer kalan son 500 kişiye ise sadece kahvaltı yaptırtacağız.
restoran çalışan kesime hitap ettiği için, fiyatlarının hesaplı olduğunu biliyoruz. ancak, net bir fiyat skalasına ulaşamadım. bu durumda o dönemdeki fast food restoranlarının fiyatlarını baz alarak, menüleri fiyatlandıracağız. o dönem los pollos hermanos gibi tavuklarıyla meşhur olan kfc’nin tavuk sepeti 3 dolar, içecekler sınırsız 90 cent, hamburger menüler 2.25 dolarmış. yine, kahvaltı hizmeti sunan başka bir restoranın omlet fiyatlarını incelediğimizde 2 dolar ve kahveleri ise 70 centmiş.
bu durumda los pollos hermanos’un menü fiyatlarını güncellediğimizde:
tavuk sepeti 3.50
içecek. 1
hamburger menü:2.50
kahvaltı:2.50
kahve ise: 1
olacak şeklinde güncellenmiştir.
şimdi, gelelim ilk 6 binin tavuk sepeti ve içeceğini hesaplamaya:
1.500×3.50=5.250
1.500×1=1.500
pazartesi ve perşembe günü gelen 1.500 kişilik müşterilerin şubeye bıraktığı günlük net kazanç:
5.250+1.500=6.750 dolar.
toplam 4 gün için bu rakam:
6.750×4=27.000 dolar olur. restoranın pazartesi-perşembe günü toplam 6 bin kişiden net kazancı.
şimdi, diğer 6 bin kişinin restorana günde ne kadar kazandırdığını bulalım:
3.000×3.50=10.500
3.000×2.50=7.500
3.000×2=6.000
cuma ve cumartesi günü gelen 3.000 kişilik müşterilerin şubeye bıraktığı günlük net kazanç:
10.500+7.500+6.000=24.000
toplam 2 gün için bu rakam:
24.000×2=48.000 dolar olur. restoranın cuma ve cumartesi günü toplam 6 bin kişiden net kazancı.
şimdi, kalan son 500 kişinin restorana günde ne kadar kazandırdığını bulalım:
500×2.50=1.250
500×1=500
pazar günleri restorana gelen 500 müşterinin şubeye bıraktığı günlük kazanç:
1.250+500=1.750 dolar.
toplam haftalık hasılatı bulalım:
48.000+27.000+1.750=76.750 dolar. bu rakam ise los pollos hermanos’un albuquerque şubesinin haftalık hasılatıdır.
şimdi, aylık kazancını bulalım:
76.750×4=307.000 dolar.
şimdi, yıllık kazancını bulalım:
307.000×12=3.684.000 dolar.
şimdi, maliyetleri düşerek net kazancını bulalım.
şubede toplam 10 kişinin çalıştığını biliyoruz. amerika’daki asgari ücret aylık 1.250 dolar.
fring’e sigorta primiydi, cartıydı curtuydu falan derken bu ona 12.500’den biraz daha pahalıya yani yaklaşık 22 bin dolara falan patlıyor.
bunu rakamı 12 aya vurduğumuzda:
22.000×12=264.000 dolar yapıyor.
dükkanın elektriği, suyu, malzeme tedarik edilmesi, cartı curtu için kafadan 400 bin dolar yapıyorum. farklı fast food restoranlarının belgesellerini izleyerek, gider kalemlerinin yıllık toplam yarım milyon dolar olduğunu öğrendiğim için bu rakamı yazıyorum. götümden uydurmadım yani.
gelir vergisiydi, gider vergisiydi, ba bs’siydi, kaydıydı curtuydu oradan da yaz 200 bin dolar.
toplam bu şubenin yıllık giderleri:
400 bin+ 264 bin+ 200 bin=864 bin dolar yapıyor.
bunu da şubenin yıllık kazancından düşüp, net hasılatı yani karı elde edelim:
bu da: 2.820.000 dolar yapmaktadır.
yani, los pollos hermanos’un albuquerque şubesi yılda sadece tek başına, fring’in cebine legal yollardan 3 milyon dolara yakın bir para bırakıyor. şimdi, fring’in polis teşkilatına kendi cebinden nasıl 1.5 milyon dolar yardım yaptığı ve bunun makbuzunu gösterebildiği anlaşıldı.
arz ederim.